Trong kho tàng các dụng cụ đánh bắt cá truyền thống và hiện đại, súng bắn cá nổi lên như một phương tiện vừa mang tính thủ công, vừa đòi hỏi sự khéo léo, kỹ thuật và cả sức mạnh cá nhân. Khác với lưới, cần câu hay bẫy cá, súng được xem như một công cụ “săn mồi” trực tiếp, mang đến cho ngư dân và người chơi thể thao dưới nước một trải nghiệm đầy kịch tính.
Khái niệm súng bắn cá
Dụng cụ này còn được gọi là spear gun – là loại dụng cụ chuyên dùng để săn cá dưới nước. Thiết bị này thường có hình dáng như một khẩu súng, hoạt động dựa trên nguyên lý nén khí, lò xo hoặc dây cao su để bắn ra mũi lao gắn dây, nhằm xuyên trúng mục tiêu là cá hoặc các sinh vật biển.
Ban đầu, súng bắn cá chỉ được sử dụng trong những cộng đồng ven biển như một phương tiện săn bắt tự nhiên. Về sau, cùng với sự phát triển của thể thao lặn biển, thiết bị này dần trở thành một môn thể thao – giải trí phổ biến ở nhiều quốc gia, đặc biệt là các vùng có biển xanh, san hô và hệ sinh thái đa dạng.
Cấu tạo – Phân loại – Vai trò khi đánh bắt cá
Để có thể tìm hiểu được một cách rõ ràng, tổng quan về loại dụng cụ được sử dụng phổ biến này, hãy cùng đánh giá và học hỏi về cấu tạo và cách phân loại vũ khí này nhé!
Cấu tạo cơ bản của súng bắn cá
Nhờ thiết kế đơn giản nhưng tinh tế, loại dụng cụ cho phép người dùng tiếp cận và săn bắt mục tiêu là những chú cá một cách chính xác, hạn chế tối đa việc cá thoát mất. Một khẩu súng thường bao gồm các bộ phận chính sau:
- Thân (Barrel): Được làm từ nhôm, thép không gỉ, sợi carbon hoặc nhựa cứng, giúp súng bắn cá vừa bền vừa nhẹ để dễ dàng thao tác dưới nước.
- Nòng súng: Là nơi mũi lao được đặt và giữ trước khi khai hỏa.
- Cơ chế bắn: Tùy loại súng có thể dùng dây cao su (rubber band), khí nén (pneumatic) hoặc lò xo.
- Mũi lao (Spear): Phần kim loại sắc nhọn, thường bằng thép không gỉ, có khả năng xuyên qua cá. Mũi lao được gắn dây nhằm kéo con cá về sau khi trúng đích.
- Tay cầm và cò súng bắn cá: Giúp người dùng giữ chắc súng và điều khiển lực bắn.
Các loại ngư cụ phổ biến được ngư dân sử dụng nhiều nhất nay
Tùy theo cơ chế hoạt động, loại dụng cụ vũ khí bắn cá này được chia thành nhiều loại với đặc điểm và sức sát thương có nhiều khác biệt, loại sau tốt hơn loại trước. Phố biến nhất hiện nay và tiện dụng trên thị trường, đó là 4 loại:
- Súng dây cao su (Band Speargun): Đây là loại súng bắn cá truyền thống, sử dụng dây cao su để tạo lực phóng cho mũi lao. Ưu điểm là gọn nhẹ, dễ sửa chữa và ít gây tiếng động dưới nước.
- Súng khí nén (Pneumatic Speargun): Hoạt động dựa trên lực nén khí. Loại này có lực bắn mạnh, tốc độ lao nhanh, thích hợp săn cá to. Tuy nhiên, nó đòi hỏi người dùng có kinh nghiệm và thường cần bảo dưỡng kỹ lưỡng.
- Súng bắn cá cơ (Spring Speargun): Sử dụng cơ chế lò xo, nhưng hiện nay ít phổ biến vì không mạnh mẽ bằng súng khí nén hoặc dây cao su.
- Súng tự chế: Ở một số vùng ven biển, ngư dân tự chế súng bắn cá bằng những vật liệu sẵn có như ống kim loại, dây chun, gỗ. Dù đơn giản, nhưng hiệu quả lại khá cao khi dùng trong môi trường quen thuộc.
Vai trò của súng bắn cá trong đánh bắt thủy sản
Có thể nói là ngư cụ vừa không thể thiếu, vừa có một vai trò quyết định rất quan trọng đối với mỗi ngư dân trong quá trình săn bắn, hoặc với người nuôi cá yêu thích sử dụng loại này để săn bắt trên ngư trường của mình. Loại công cụ này có vai trò đó là:
- Đánh bắt chọn lọc: Súng bắn cá giúp người dùng lựa chọn mục tiêu chính xác, chỉ bắn vào cá đủ lớn hoặc các loài mong muốn, thay vì bắt bừa bãi như lưới. Điều này góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
- Hạn chế tác động môi trường: So với lưới kéo hay các phương pháp công nghiệp khác, súng không gây ảnh hưởng nhiều đến san hô, cỏ biển hay sinh vật nhỏ.
- Tính thể thao – giải trí: Ngoài việc phục vụ đánh bắt, súng bắn cá còn là môn thể thao dưới nước mang lại cảm giác mạnh, thử thách bản lĩnh và kỹ năng của mỗi game thủ.
Kỹ thuật sử dụng súng dành cho người mới
Để sử dụng loại công cụ này một cách hiệu quả, người thợ săn hoặc vận động viên cần phải trang bị cho mình kỹ năng cũng như rèn luyện thường xuyên để nâng cao phong độ. Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác nữa đã được mình tổng hợp lại trình bày trên mục Tin tức bắn cá, mời các anh em cùng tham khảo và ủng hộ nhé!
- Nắm vững kỹ năng lặn: Súng bắn cá chỉ phát huy tác dụng khi ngư thủ có thể lặn xuống nước, giữ thăng bằng và kiểm soát hơi thở tốt.
- Chọn đúng khoảng cách: Hiệu quả bắn thường chỉ từ 3 – 5 mét. Vì vậy, người dùng phải kiên nhẫn tiếp cận mục tiêu.
- Giữ bình tĩnh và kiên nhẫn: Cá thường di chuyển nhanh, vì vậy việc quan sát và chọn thời điểm sử dụng súng bắn cá sẽ quyết định thành công.
- Bảo dưỡng thiết bị: Rửa sạch bằng nước ngọt sau mỗi lần sử dụng, tra dầu mỡ định kỳ để tránh han gỉ.
Một số lợi ích và lưu ý khi sử dụng công cụ này
Là một công cụ hàng ngày cho mỗi người dân ven biển, bám biển, súng bắn cá hội tụ trong mình rất nhiều lý do sát đáng, lợi ích mà người sử dụng trước tiên cần phải biết, mình đã tổng hợp ra 3 lý do đó là:
- Tính pháp lý: Ở nhiều quốc gia, việc sử dụng công cụ săn cá này được quản lý chặt chẽ nhằm bảo vệ hệ sinh thái biển. Người dùng cần tuân thủ quy định về vùng được phép săn bắt, loài cá được phép bắn và số lượng giới hạn.
- An toàn cá nhân: Súng bắn cá có lực bắn mạnh, mũi lao sắc nhọn, có thể gây nguy hiểm cho người xung quanh. Vì vậy, tuyệt đối không chĩa súng vào người khác hoặc bắn bừa bãi.
- Bảo vệ môi trường: Không săn bắt cá trong mùa sinh sản, không bắn các loài quý hiếm, nguy cấp hoặc bảo tồn.
Lời kết
Việc sử dụng súng bắn cá không chỉ mang lại nguồn thực phẩm tươi ngon, mà còn đem lại những trải nghiệm đáng nhớ cho những ai yêu thích biển cả, ưa khám phá và chinh phục thiên nhiên. Đây là một công cụ độc đáo, kết hợp giữa yếu tố săn bắt truyền thống và công nghệ hiện đại. Dù được dùng cho mục đích đánh bắt mưu sinh hay thể thao bắn cá đổi thưởng, nó đều đòi hỏi sự am hiểu, kỹ năng và tinh thần trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường biển.
